Een dwangstoornis of een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) bestaat uit dwanggedachten en dwanghandelingen. Dwanggedachten (obsessies) zijn gedachten of beelden die zich steeds weer aan de persoon opdringen. Ze komen zonder aanleiding en zijn bijna niet te bedwingen. Dwanghandelingen (compulsies) zijn handelingen die men steeds opnieuw moet uitvoeren om angst of spanningen die de dwanggedachten veroorzaken, te verminderen. Voor beide geldt dat degene de gedachte en handelingen niet zomaar los kan laten en dat het het dagelijks leven beïnvloedt.
Wat is dwang?
Eerst zat mijn hoofd helemaal vol. Alles zat op elkaar in mijn hoofd. Nu is het allemaal wat meer geordend en heb ik meer ruimte in mijn hoofd.
S. (9 jaar)
Voorbeelden van dwanghandelingen zijn tellen, bepaalde cijfers niet mogen of juist wel gezegd moeten worden, controleren (bv. sloten, lichten etc.), poetsdwang, handelingen in een bepaalde volgorde uitvoeren, netjes leggen van spullen (bv. knuffels in vaste volgorde zetten) etc. Dwanggedachten kunnen bijvoorbeeld gaan over ziek worden en doodgaan, gemene dingen doen en andere onprettige dingen.
Dwanghandelingen kunnen steeds meer worden, waardoor ze veel tijd gaan kosten en vermoeiend zijn. Ook kan er vermijdingsgedrag ontstaan om bepaalde handelingen niet te hoeven uitvoeren. Behandeling roept vaak angst en weerstand op, omdat het stoppen met bepaalde handelingen veel angst geeft.
De eerst aangewezen behandeling bij dwang is gedragstherapie en cognitieve gedragstherapie. Soms wordt ook EMDR ingezet.
Lees voor meer informatie over dwang:
Websites over dwang:
Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie | informatie over dwang bij kinderen en jongeren
MIND | Informatie over een dwangstoornis bij volwassenen
Thuisarts | Informatie over een dwangstoornis
GGZ standaarden | Zorgstandaarden voor OCS
Boeken over dwang:
Vals alarm, leven met een dwangstoornis – ISBN: 9789491729683
Boom Hulpboek – Doorbreek je dwang – ISBN: 9789024431472
